Wielka Krokiew położona w zimowej stolicy Polski to obiekt, którego nie trzeba przedstawiać. To właśnie tam pokolenia polskich skoczków szlifowały swoją formę. Skocznia była świadkiem niesamowitych wydarzeń, zarówno triumfów, jak i porażek. Legendy, takie jak Stanisław Marusarz, Adam Małysz czy Kamil Stoch, sięgały tam po najwyższe cele i to właśnie dlatego odgrywa tak ważną rolę w historii polskiego sportu. Wybudowana w 1925 roku, Wielka Krokiew jest znana kibicom z całego globu, bowiem już od 1980 roku gości Puchar Świata. W tym czasie całe Zakopane mieni się biało-czerwonymi kolorami, a radości związanej z tą kochaną przez Polaków dyscypliną nie ma końca.
Plany na budowę
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, każde uzdrowisko w kraju (którym było m.in. Zakopane) miało obowiązek zagospodarować wybrany obszar w celu budowy obiektów sportowych i rekreacyjnych. Jedną z inwestycji miała stać się nowa skocznia narciarska. Celem było wybudowanie obiektu, na którym można byłoby bezpiecznie lądować za 40 metrem. Takiej możliwości nie dawał bowiem, obiekt w Jaworzynce, na którym do tej pory trenowali skoczkowie. Jako, że ukochana dyscyplina Polaków rozwijała się coraz prężniej, trzeba było działać szybko. Na miejsce budowy wybrano stok szczytu Krokiew. Lokalizacja była bardzo korzystna, bowiem wzgórze znajdowało się blisko centrum, a także długo utrzymywał się na nim śnieg. Za ogólny projekt skoczni odpowiedzialny był Karol Stryjeński, a za dokumentację techniczną szwedzki inżynier Sellström, (bądź Sandström, dokładne nazwisko nie jest znane). Dzięki pracy obu panów, Wielką Krokiew wyróżniano pod względem bezpieczeństwa i nowoczesności. Niestety, na drodze stanęły problemy finansowe i budowa nie odbyła się zgodnie z harmonogramem. W efekcie dużą część robót zrealizowano dopiero przed końcem 1924 roku.
Otwarcie i pierwsze skoki
Prowizorycznie skończoną skocznię oddano do użytku w styczniu 1925 roku. Wielka Krokiew na początku swojego istnienia posiadała rozbieg o długości 78 metrów, zeskok długości 114 metrów oraz nachyleniu progu wynoszącym 38 stopni. Uroczyste otwarcie połączone z konkursem skoków narciarskich odbyło się 22 marca 1925 roku. Warto wspomnieć o ówczesnych, pierwszych rekordzistach obiektu. Pierwszym zwycięzcą, a zarazem rekordzistą został Stanisław Gąsienica-Sieczka (32 i 29 metry). Po rozegraniu tych zawodów, przeprowadzono jeszcze dodatkowe roboty budowlane. Rekordu, mimo że nie był zachwycający, nie pobito aż do następnego sezonu. 24 stycznia 1926 roku, Tadeusz Zydel oddał skok na długość 40.5 metra. Tym samym został nowym rekordzistą. Od tej pory na skoczni padały coraz to dłuższe próby, a nowa budowla była na językach kibiców na całym świecie.
Dalsze zmiany
Wielka Krokiew aż trzy razy była gospodarzem Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym (1929,1939, 1962). W 1929 roku skocznię po raz kolejny przebudowano, właśnie ze względu na czempionat. Powstała nowa loża sędziowska, zmodyfikowano rozbieg oraz zeskok, na którym wybudowano trybuny. W 1932 roku zmarł Karol Stryjeński i to właśnie jego imię, od tej pory nosiła skocznia. Dopiero 57 lat później, zyskała nowego patrona – Stanisława Marusarza zwanego „Królem Wielkiej Krokwi”.
W 2000 roku nadszedł czas na kolejne zmiany, bowiem Krokiew straciła homologację FIS. Na posiedzeniu w Harrachovie ustalono, że konieczna jest radykalna przebudowa, a także wymiana starej wieży sędziowskiej. Budowa ruszyła 3 sierpnia tego samego roku, a wszystko było gotowe już 4 miesiące później. Koszt robót wyniósł 2,2 miliony złotych. Zmieniono kąt nachylenia progu i zeskoku oraz przesunięto punkt konstrukcyjny. Oprócz tego przebudowano sieć kanalizacji burzowej oraz wykonano drenaż na zeskoku i wybiegu. W 2004 roku na Wielkiej Krokwi położono igelit i dzięki temu możliwe było rozegranie zawodów letnich. Ciekawostką jest to, że w Zakopanem odbył się pierwszy nocny konkurs Letniego Grand Prix.
Ostateczna modernizacja
W latach 2009-2011, przeznaczono aż 12 milionów złotych na budowę trzypiętrowego pawilonu za skocznią. Charakterystyczny półokrągły budynek mieści w sobie pokoje dla VIP-ów, sale wystawowe oraz stanowiska komentatorskie. W kolejnych latach zakopiańska skocznia była dalej modyfikowana. W sierpniu 2016 roku rozebrano starą konstrukcję i wykonano nową, betonową. Ponadto zamontowano tory lodowe. W efekcie, mogły się tam odbyć zimowe mistrzostwa Polski. Na wiosnę następnego roku, rozpoczęła się modernizacja zeskoku. Bula została obniżona, dolna część zeskoku pogłębiona a także położono nowy igelit. Dodatkowo wymieniono schody i bandy okalające zeskok. Koszty oszacowano na około 12 milionów złotych (o dwa miliony więcej niż przewidywano). 19 listopada 2017 roku Wielka Krokiew otrzymała homologację FIS i od tej pory znajduje się w kalendarzu Pucharu Świata co roku. Prócz zawodów najwyższej rangi, obiekt gości również m.in. zawody Pucharu Kontynentalnego. Latem 2023 Wielka Krokiew była głównym obiektem, na którym rozgrywane były trzecie w historii Igrzyska Europejskie. Jest także doskonałym miejscem treningów dla młodszych skoczków. Na obiekcie regularnie trenują zawodnicy klubów AZS Zakopane i Wisły Zakopane. Obecnie punkt konstrukcyjny znajduje się na 125 metrze, a rozmiar skoczni wynosi 140 metrów.
ZOBACZ TEŻ: CZTERECH SZWAJCARÓW NA STARCIE ZAWODÓW PUCHARU ŚWIATA W RUCE
Puchar Świata na Wielkiej Krokwi
Wielka Krokiew znalazła się w kalendarzu Pucharu Świata po raz pierwszy w 1980 roku. Co ciekawe 26 stycznia, juz podczas pierwszego konkursu rozgrywanego na tym obiekcie, zwycięstwo odniósł Stanisław Bobak. Dzień później natomiast triumfował Piotr Fijas. Była to zdecydowanie zapowiedź innych pięknych momentów, których świadkiem będzie skocznia. W kolejnych latach (1990, 1996, 1998 i 1999) Zakopane również gościło zawodników z całego świata. Po 1999 roku nastąpiła dwuletnia przerwa, ale już 3 lata później Wielka Krokiew powróciła do kalendarza cyklu najwyższej rangi.
Zakopiańska skocznia jest zdecydowanie wyjątkowym miejscem w historii nie tylko polskich skoków. Wydarzenia, które miały miejsce na tym obiekcie, były przełomowe dla rozwoju tej dyscypliny na całym świecie. Gdy w 2002 roku po raz kolejny Zakopane miało być gospodarzem Pucharu Świata, wprowadzono nową koncepcję dotyczącą wyglądu zawodów. Od teraz konkursy miały zostać urozmaicone o podkład muzyczny. Aby plany mogły dojść do skutku, uzyskano pozwolenie FIS-u na zamontowanie 60 tysięcy watów nagłośnienia, a także postawiono scenę w pobliżu trybun. W taki właśnie sposób Zakopane stało się gospodarzem pierwszego konkursu skoków narciarskich na świecie, podczas którego zawodnikom towarzyszyła muzyka. Warto tutaj wspomnieć o Michale Sieczko – szefie oprawy Pucharu Świata w Zakopanem, bez którego nie byłoby to możliwe. Wtedy to, pod skocznią zgromadziło się niemal 100 tysięcy kibiców! Dodatkowo mieli oni powody do świętowania. Niedzielny konkurs bowiem wygrał Adam Małysz, a jego późniejsze, liczne triumfy na Wielkiej Krokwi rozpoczęły tak zwaną małyszomanię.
W 2003 roku Puchar Świata w Zakopanem uzyskał tytuł najlepszej imprezy sportowej roku. Warto także wspomnieć, że w latach: 1999, 2001, 2007 i 2008 zimowa stolica Polski gościła Puchar Świata w kombinacji norweskiej.
Obecni rekordziści
Oficjalny rekord Wielkiej Krokwi należy obecnie do Japończyka – Yukiyi Sato. Podczas Pucharu Świata w 2020 roku oddał skok na długość 147 metrów! Jednak to nie on jest zdobywcą najdłuższej odległości. 13 marca 2021 roku aż trzy metry dalej poszybował młody, norweski zawodnik – Benjamin Østvold.
Najwięcej zwycięstw w Zakopanem mają na swoim koncie Gregor Schlierenzauer oraz Kamil Stoch. Obaj zawodnicy, których śmiało można nazwać legendami tej dyscypliny mają na koncie 5. triumfów na Wielkiej Krokwi. Warto tutaj przypomnieć, że to właśnie tam polski mistrz olimpijski wygrał po raz pierwszy, w 2011 roku, co zapoczątkowało jego dalszą, pełną sukcesów karierę. Jedno zwycięstwo mniej posiada Adam Małysz. Jeśli chodzi o konkursy drużynowe, to najczęściej wygrywała reprezentacja Niemiec. Złoty medal drużyna naszych zachodnich sąsiadów zdobywała tam czterokrotnie.
Na zakończenie zapraszamy na nasze media społecznościowe – Facebook, Instagram, TikTok oraz Twitter.
Źródła informacji: Zakopane.cos.pl, FIS, własne
Źródła grafiki: Martyna Okrzesik, Magdalena Rutkowska
